މުޙައްމަދު ސަޢީދު
އަހަރެމެންގެ ވަށައިގެން މިވާ މާހައުލުގެ ގޮތުން އަބަދުވެސް ތިބެންޖެހެނީ ކޮންމެވެސް ސިފައެއްގައި ރޯގާ ޖެހިފައެވެ. އެކަމަށް ސަމާލުކަން ދިނުމުގެ ގޮތުން އަތުޖެހޭ ފަށުގައި ވަގުތުން ރަނގަޅުކޮށްލާ ބޭސްތައް އާންމުކޮށް ގޭގޭގައި ގެންގުޅެއެވެ.
މިއީ ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި އާދަކާދައިގެ މަތިން ހިނގަމުން އަންނަ ކަމެކެވެ. މީގެ ތިރީހަކަށް އަހަރު ކުރީގެ މާޒީއަށް ޖެހިލާއިރު ކޮންމެ ގޭބިސީއެއްގައި ބޮޑު އާވި ފުޅިއަކާއި، ފެހި ކޯލާވާޓަރު ފުޅިއެއް ނުހުރެ ނުދާނެއެވެ. ބަނޑަށް ތަދުވާތީ ހުދު ކާފޫރު ފެނަކީ އޭރު ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗަކަށް އޮންނަނީ ވެފައެވެ. ފަނީގެ އުނދަގޫވުމާއި ބަނޑަށް އަރާ ތަދުތައް ފިލުވަން ކޮންމެ ގެއެއްގައިހެން އެންޓިޕާ ކިޔާ ފަނީގެ ސަރުބަތު ފުޅިއެއް ހުންނާނެއެވެ. މި އެންޓިޕާއަކީ އަނގަޔަށް ނުބައި ހިތި ރަހައެއްލާ ނުބައި ބޭހެކެވެ.
މިއީ ކުރީ ޒަމާނުގައި ރޯގާތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް އަޅަމުން ދިޔަ ފިޔަވަޅުތަކެވެ. އެ ދުވަސްވަރަކީ ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި ކުލިނިކުތައް އަތްޖެހޭ ފަށުގައި ހުރި ޒަމާނެއް ނޫނެވެ. ހޮސްޕިޓަލްގެ ރީތި ނަންތަކާއި ޑޮކްޓަރުންނަކީ އޭރު އަޑުއަހާ ނަންނަމެއް ނޫނެވެ. ހެލްތު ސެންޓަރު ކިޔާ ކުޑަކުޑަ ކޮޓަރިއެއް ބައެއް ރަށްރަށުގައި ހުރެއެވެ. ގިނަ ފަހަރަށް ބޭހެއް ނުހުރެއެވެ. އެތަނުގައި ހެލްތު ވޯކަރެއް ހުރެއްޖެއްޔާ އެއީ ވަރަށްބޮޑު ނަސީބެކެވެ. ދަނބު ބޭސްކޮޅަކާއި ރީނދޫ ބޭސް ކިޔާ ބޭހެއް ތަންތަން ކަނޑައިގެން ދިޔައީމަ އުނގުޅައިދެއެވެ. ހުމަށްދޭ ޕެރެސެޓްމޯލް އޮންނަނީ ވަރަށް ތަދު އެއްޗަކަށް ވެފައެވެ. ބޮލުގައި ރިހޭތީ ކާނީ ޑިއުސަލް ގުޅައެކެވެ. ޑިސްޕްރިން ފެނަށް ގިރުވައިގެން ބޮއި އުޅުނެވެ. އާންމުކޮށް ތަނެއް ކަނޑައިގެން ގޮސްފިނަމަ ބަނދެލާނީ ސާފުތެޔޮ ފޮތިގަނޑެކެވެ. ޖެހި ތަދުވާ ތަންތަނުގައި ބެންޒަން ކަފަގަނޑެއް އަޅާލީމައި ނިމުނީއެވެ.
ދިވެހި ބޭސްވެރިން އެ ދުވަސްވަރު ގިނަވެފައި ހަކީމީ ބޭސްވެރިކަން ވަރަށް ވަރުގަދައެވެ. ހަށިގަނޑުގެ ހުޅުތަކަށް ތަދުވެ ކަށްޓަށް ތަދެއް އަރައިފިއްޔާ ދިވެހި ކުކުޅު ބިހުގެ ލޮނދީގައި ދޮންބޭހާއި ހަބަރާއި އެސްމާ އޮޑިހަނެއްގައި ގާނާފައި އަޅާލާ ކަފަގަނޑު ނައްޓާލާއިރު ހުންނާތީ ތަދުތައް މުޅިން ފިލައި ގޮސްފައެވެ. ލޮލުގައި މުލިއްސެއް ޖަހައިފިއްޔާ ޒަބާދުން ފުއްދާލައެވެ. ތަންތަނަށް އަރާ ތަދު ފިލުވާލަން ފެހި ބާމުގެ ވާހަކަ ވެސް މިތަނުގައި ހަނދާން އައުކޮށްލަން ޖެހެއެވެ.
މިދަންނަވާލީ ކުރީ ޒަމާނުގައި އެންމެ އާދައިގެ ބޭސްވެރިކަން ހުރިގޮތުގެ ކުޑަކުޑަ މިސާލެކެވެ. މިހާރު މިވަނީ ޒަމާން ބަދަލުވެފައެވެ. ކުރިން މިދެންނެވި ކުރީގެ ގަދީީމީ ފަރުވާތައް ދޫކޮށްލައިފިއެވެ. އަހަރެމެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިއަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އަތުވެއްޖެއެވެ. ތަރައްޤީއާއެކު ޞިއްޙީ ނިޒާމް ވެސް ފުޅާވެ ތަރައްޤީވެއްޖެއެވެ. ޑޮކްޓަރުންނާއި ޞިއްޙީ މާހިރުން މިއަދު ހާހުން ގުނާލެވެއެވެ. ފެންވަރު ރަނގަޅު ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި ރީތީ ނަންނަމުގެ ކުލިނިކުތައް ވުޖޫދު ވެއްޖެއެވެ. އެއްތަނަށްވުރެ އަނެއްތަން ޚިދުމަތުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކުރުމުގައި ވާދަވެރިކަން ބޮޑެވެ. މިއީ ލެއްވި ބޮޑު ނަސީބެކެވެ.
މިހުރިހާ ކަމެއް ބަދަލުވިއިރުވެސް ބަދަލުނުވާ އެއް ކަމެއް އެބައޮތެވެ. ސުރުޚީގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ގޮތަށް ކޮންމެ ގެއެއްގައި ހުމަށް ޚާއްޞަ ޕެރަސެޓްމޯލް ސީރީޒްތައް ކަމަށްވާ ޕެނެޑޯލް، ޕެނަޑިން، އުފަމޯލް، އަލްޓިގުރާ އަދި ސިޓްރިޒަން މިހާރު ވެސް ގެންގުޅެއެވެ. ކޯރާޑި ތެޔޮ ފުޅިއެއް އޮތުން އެއީ މަޖުބޫރު ކަމެކެވެ. ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށް ވިކްސް ބާމު މިއީ ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެކެވެ. މިތަކެއްޗާ އަހަރެމެންނާ ދުރެއް ނުވެވުނެވެ.
