އާދަމް ޒާހިރު
ފޮޓޯއެއް ވެސް އެއަށް ނަޒަރުދެވޭ ދިމާގެ ގޮތުން އޭގައިވާ ސޫރަ ފެންނަ ގޮތް ތަފާތު ވެދާނެއެވެ. ހަނދާންތައް ވެސް އެއާމެދު ވިސްނާ ފިކުރު ކުރެވޭ ގޮތުން، އޭގެ އިހުސާސްތައް ފަރަގު ވެދާނެއެވެ. 1988 ނޮވެންބަރު 3 ވަނަ ދުވަހު ޝަހީދުވި، ޝަހީދުންގެ ހަނދާންތަކަށް މިފަދަ ނަޒަރެއް ދިނުމަށް މި ފުރުޞަތުގެ ބޭނުން ހިފާނަމެވެ.
ގައުމެއްގެ މިނިވަންކަން ނިގުޅައިގަތުމަށް، އެތާންގެ ސަލާމަތީ ބާރުތަކުގެ ކުރިމައްޗަށް ހަތިޔާރާއެކު ނިކުންނަން ބަޔަކު އެއްބަސްވާނީ، ކީއްވެތޯއެވެ؟ ޖުމުލަ ގޮތެއްގައި ދަންނަވާނަމަ، މިއީ ޖަވާބު ފަސޭހަ ސުވާލެކެވެ. އެފަދަ ނުރައްކާތެރި، އަދި އަނިޔާވެރި ޢަމަލަކާ، ބަޔަކު ކުރިމަތިލާނީ، އެކަމުގެ ވަސީލަތުން ފަހިިވާ އެމީހުންގެ އަމިއްލަ މަޞްލަޙަތުތަކެއް އޮތީމައެވެ. ހަމައެކަނި ގައުމެއް އަޅުވެތިކޮށްލަން ވެގެން، މިފަދަ ކަމެއް ނުކުރާނެއެވެ.
މިފަދަ ޢުދުވާނެއް ހިންގަން ބަޔަކު އެއްބަސްވާއިރު، އެމީހުންގެ ހަމައެކަނި މަގުސަދަކަށް ވާނީ، ކޮންމެ ގޮތަކުން ވެސް ހަމަލާ ކާމިޔާބުކުރުމެވެ. އެހެންކަމުން އެފަދަ ބައެއްގެ ކުރިމަތީގައި، އެ ގައުމެއްގެ ރައްޔިތުންގެ އިންސާނީ ލެޔަކީ، އަގެއް ހުރި އެއްޗަކަށް ނުވާނެއެވެ. ގައުމުގެ ކަރާމާތަކީ، ބުރަދަނެއް ހުރި އެއްޗަކަށް ނުވާނެއެވެ. ގައުމީ ރަމްޒުތަކަކީ، ޤަދަރެއް ހުރި އެއްޗަކަށް ނުވާނެވެ. ގައުމުގެ އަގުތަކަކީ، ޝަރަފެއް ހުރި އެއްޗަކަށް ނުވާނެއެވެ. އެ މީހުންގެ މަގުސަދު ހާސިލުކުރުމަށް ޓަކައި، ގައުމުގެ ވެރިންނަކީ، ރައްޔިތުންނަކީ، އެމީހުންގެ ޝިކާރަކަމުގައި ގަސްތުކުރާކަށް ފަހަކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ.
އޮޅުންފިލުވާލަންޖެހޭ ހަގީގަތަކީ، މި ފަދަ ނިޔަތެއްގައި ތިބޭ ބޭރުގެ ދުޝްމިނުންތަކެއްގެ މަގުސަދު ކާމިޔާބުވެއްޖެނަމަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެން ވެދާނެ ގޮތެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ފަހަތުން މި ގައުމާ ހަވާލުވާނެ ކުރިމަގުގެ ޖީލުތަކުގެ މުސްތަޤުބަލު އެކަށައެޅިގެންދާނެ ގޮތެކެވެ. ޕޯޗުގީޒުންނާއި، ހޮޅިންނާ ގުޅިފައިހުރި ދިވެހި ތާރީޚުގެ ކަޅު ޞަފުހާތައް ނުހުޅުވާ ވެސް، މިކަމާ މެދު ފިކުރު ކޮށްލެވިދާނެއެވެ.
ތިނެއް ނޮވެންބަރުގެ ހާދިސާގައި، ދިވެހިންގެ ބަޔަކު އިސްވެ ހަރަކާތްތެރިވި ވާހަކައަށް އިސްކަން ދެވިފައިވާތީ ވަރަށް ގިނަ ލިޔެކިޔުންތަކުން ފެނެއެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ނުކުތާއަކީ، އަދި އެ އެއް ނޫނެވެ. އަޅުގަނޑު މި މަންޒަރު ބަލަން ބޭނުންވަނީ ވެސް މުޅިން އެގޮތަކަށް ނޫނެވެ. ރާއްޖޭގެ ތާރީޚުގައި ވެދިޔަ ތަަނަށް ބަލާއިރު، މި ފަދަ ކޮންމެ ހާދިސާއެއްގައި ދިވެހިން އިސްކޮށް ފެންނަން ތިބުމީ ހަގީގަތެކެވެ. އެކަމަކު ހަމަލާ ކާމިޔާބުވުމުން ދެން ވާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ ތިނެއް ނޮވެންބަރުގެ ޢުދުވާނު ދުޝްމަނުންނަށް ކާމިޔާބުވިނަމަ ދެން އިސްކޮށް ފެންނަން ތިބޭނީ ކޮން ބައެއްބާވައެވެ؟ އަޅުގަނޑުގެ ސުވާލަކީ މިއެވެ. އެ ހާދިސާގައި ގައުމުގެ ދިފާޢުގައި ހަނގުރާމަކުރި މުޖާހިދުންނާއި ޝަހީދުވި ބަޠަލުންގެ ހިތްވަރުގަދަ ވާހަކައަކީ، ފޮޓޯގެ އެއްފުށެވެ. ނަޒަރު ހިންގާލުން މުހިންމު އަނެއް ފުށް މި މަންޒަރުގައި ވެސް އެބަ ހިމެނެއެވެ. ކޮބައިތޯއެވެ؟ މި ލިޔުމުގައި އިސްވެ ދަންނަވާލެވިފައިވާ ފަދައިން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ލެޔާއި، ދީނާއި، ގައުމީ ކަރާމާތާ މެދު އެއްވެސް އަގަލެއް، ކުލުނެއް ނެތް ބޭރު ބަޔެއްގެ އަތްމައްޗަށް މި ގައުމު އެނބުރިގެންދާ ވަގުތު، އެމީހުން ގާތުގައި ތިބި ދެތިން ދިވެހިންނަކީ އެމީހުންގެ ވެރިންކަމުގައި ބަލައިގެން އެމީހުން ހިމޭނުން ތިބެދާނެބާއެވެ؟ މި ޢުދުވާނުގައި ޢަމަލީގޮތުން ބައިވެރިވި ބޭރުގެ ފަރާތްތަކަކީ ކިހާ ދުރަކަށް ފެތުރިފައިވާ، ކިހާ ފުނަކަށް މޫލާފައިވާ ކޮންކަހަލަ، ކޮން ބައެއްކަން ޚުދު ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި މިކަމުގައި ހަރަކާތްތެރިވި މީހުންނަށް ވެސް އިހުސާސް ކުރެވޭބާއެވެ؟ އެކަން އެނގިފައި ވޭބާވައެވެ؟
ތިނެއް ނޮވެންބަރުގެ ޝަހީދުންނަށް އަމާޒުކޮށް އެއްޗެއް ދަންނަވާލަން އަޅުގަނޑު ބޭނުންވަނީ މިހާ ހިސާބުންނެވެ! އޭގެ ތެރޭގައި އެކި ގޮތަށް ކަންދިމާވެގެން ޝަހީދުވެ ވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅުން އެބަ ހިމެނެއެވެ. އާންމު ބައެއް ރައްޔިތުން، ނުސީދާ ގޮތުގައެވެ. އަނެއްބައި ފަރާތްތައް، ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި ސީދާ ކުރިމަތިލުމުގައެވެ. ކޮންމެ ގޮތެއްގައި ޝަހީދުވެ ދިޔަޔަސް އެއިން ލިބޭ މާނަތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ދުޝްމަނުންނަށް ދިން ފިލާވަޅުތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބުނު ޢިިބުރަތްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އެ ދުވަހު، މި ބިމަށް އޮހޮރިގެން ދިޔައީ 19 ދިވެހިންގެ ލެއެވެ. އެ ޠާހިރު ލޭގެ އަގާއި، ޝަހީދުންގެ ދަރަޖަ އަޅުގަނޑުމެން ދަންނަމު އެހެން ނޫންތޯއެވެ؟
ދިވެހި ސިފައިންގެ ހަރުދަނާ ސިފަތަކުގެ ބާރުގައި ދުޝްމިނުންގެ މަގުސަދުތަކަށް ވީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ އެ މީހުންގެ މަގުސަދުތަކަށް ހުރަސް އެޅުނެވެ. އުންމީދުތައް ވިއްސިވިހާލި ކޮށްލެވުނެވެ. ހަމައެކަނި ޝަހީދު ޙުސައިން އާދަމްގެ ހިތްވަރުގަދަ ކުރިމަތިލުމުން ވެސް އެމީހުންގެ ސްޓްރެޓެޖީއަށް ބަދަލު ގެންނަން ޖެހުނެވެ. ހިތްވަރުގަދަ ދިވެހި މުޖާހިދުން، ކޮމާންޑަށް ކިޔަމަންވެ، ދީނާއި ގައުމުގެ ހައްގު ކުރިޔަށް ނެރުނެވެ. ދިވެހިންގެ އީމާނާއި ގައުމީ ލޯބީގެ ފަންވަރު އެމީހުންނަށް ފެނި ސިހުން ލިބުނެވެ. ނާކާމިޔާބީގެ ލަދުވެތިކަމުގައި މަގުމަތީގައި ދުވަން ފެށުނެވެ. ދުޝްމަނުން ނިކަމެތިވިއެވެ. ނަތީޖާއަކީ، ދިވެހި ޤައުމާއި، ފަސްގަނޑު ސަލާމަތްވުމެވެ. ކިހާ ވަގުތުކޮޅަކަށް ހެއްޔެވެ؟ އެތައް ޒަމާނަކަށެވެ! ރައްކާތެރިކަން އެ ލިބުނީ މުޅި ގައުމާއި ގައުމުގައި ވާހާ ތަރިކަތަކަށެވެ.
ދިވެހިންގެ މިނިވަންކަމާއި، ދިވެހިންގެ ބަހާއި ތާރީޚެވެ. ނަމާއި ޢަބުރާއި ޝަރަފެވެ. މި ހުރިހާ ކަމެއްގައި މި ގައުމުގެ ޝަހީދުންގެ ޤުރުބާނީ ހިމެނިގެންވެއެވެ. ކާބަފައިން، އަމާނާތްތެރިކަމާ އެކު އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަމަޔަށް ގެނެސްދިން ގައުމު، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދަރީންނާ ހަމަޔަށް މިނިވަންކަމާ އެކު ފޯރީއެވެ. ޝަހީދުންގެ ނަންފުޅުތައް އަޅުގަނޑުމެން ޝަރަފުވެރިކަމާއެކު ޒިކުރާކުރަން ޖެހެނީ މިހެން ވެގެންނެވެ. އެބޭފުޅުން ހަމައެކަނި ގައުމުގެ ދިފާޢުގައި ޝަހީދުވެ ވަޑައިގަތީއެއް ނޫނެވެ. ދުޝްމަނުން ނިކަމެތި ކޮށްލައި މާޔޫސްކޮށްލުމުގައި އެ ދެއްކެވި ނަމޫނާ ހިތްވަރު ވެސް ހަނދާންކުރަން ޖެހެއެވެ. އެ ފަދަ ޒިންމާދާރު، އަމާނާތްތެރިކަމެއް ކޮނޑުއަޅަންޖެހޭ ވަގުތު، ހަމަ އެންމެ މީހަކަށް އިހުމާލުވެވިއްޖެ ނަމަވެސް، މި ލޮބުވެތި ދިވެހި ގައުމަށް، ދެން ވެދާނެ ގޮތަކާމެދު، ވިސްނާލަން ޖެހެއެވެ! ތަސްވީރުގެ ދެފުށް ބަލައިލަން ޖެހެއެވެ. ހަމަ ކޮންމެ ދުވަހަކުއެވެ. ކޮންމެ ވަގުތަކުއެވެ!
