މީހުން ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދެއްގައި ހިނގި އެންމެ ބޮޑު އަލިފާނުގެ ހާދިސާ

2007 ޖުލައި 3 ވަނަ ދުވަހު ކޮއިމަލާހިނގުމުގައި ހުންނަ ގ. ތޫތުގަސްދޮށުގޭގައި ހަދާފައިހުރި، އޭ ލަތީފް މެކޭނިކަލް ސާރވިސްް (މޯރީ ގަރާޖް) ގައި ހިނގި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގެ މަޢުލޫމާތު އެމްއެންޑީއެފް ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްއަށް ލިބުނީ އެ ދުވަހު 10:43 ގައެވެ. 118 ނަންބަރު ފޯނު މެދުވެރިކޮށް މި މަޢުލޫމާތު ފުރަތަމަ ދިނީ ގ. ހިޔާވަހި ޙުސައިން ނިޔާޒު (34 އަހަރު) އެވެ. އެ ވަގުތުން ފެށިގެން އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މަސައްކަތުގައި ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްގެ މުވައްޒަފުން ހަރަކާތްތެރިވާން ފެށިއެވެ. ހާދިސާ ހިނގާފައިވާ ސަރަޙައްދަށް ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްގެ އަލިފާން ނިއްވާ ސިފައިންގެ ފުރަތަމަ ގްރޫޕް ދިޔުމަށް ނެގީ އެންމެ 6 މިނިޓެވެ. އޭރު ގަޑިން 10:49 އެވެ.

މި ނުރައްކާތެރި އަލިފާނުގެ ހާދިސާއަކީ ވެރިރަށް މާލޭގެ އާންމުން އުޅޭ ސަރަޙައްދެއްގައި ފަހުގެ ތާރީޚުގައި ހިނގި އެންމެ ބޮޑު އަލިފާނުގެ ހާދިސާއެވެ. މި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި 14 ގެއަކަށް ގެއްލުންވެ، 5 މީހަކަށް އަނިޔާވިއެވެ. މި ހާދިސާއަކީ އަލިފާން ނިއްވުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ އެމްއެންޑީއެފް ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްއިން 2007 ވަނަ އަހަރު ހިންގި އަލިފާން ނިއްވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު އޮޕަރޭޝަނެވެ. މި އޮފަރޭޝަންގައި މީހުން ސަލާމަތްކުރުމާއި އަލިފާން ނިއްވުމުގައި ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްގެ މުވައްޒަފުންނަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ ސިފައިންގެ އިތުރުން އާންމު ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަޔަކު އެހީތެރިވެދީ އެއްބާރުލުން ދީފައިވެއެވެ.

އަލިފާނުގެ ހާދިސާ ހިނގަން މެދުވެރިވި ގޮތް

މި އަލިފާނުގެ ހާދިސާ ހިނގީ ގ. ޗާންދު އިބްރާހީމް މަޖުދީ (38 އަހަރު) ގެ ކާރުން ޕެޓްރޯލް ލީކްވާތީ އެކަން ރަނގަޅު ކުރުމަށްޓަކައި ގަރާޖަށް ކާރު ވައްދައިގެން ޕެޓްރޯލް ޓޭންކް ހުސްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން ދަނިކޮށް ގަރާޖުގައި ބޭނުންކުރި ކަޓްއޯފް މެޝިނަކުން ބުރި އަލިފާން ކަނިތައް ފެޓްރޯލްގައި ހިފައިގެންނެވެ. ގަރާޖުގެ ވެރިފަރާތް ކަމަށްވާ ހ. މޯރީލޮޖް ޢަބްދުއްލަތީފް މަޢުލޫމާތު ދެއްވާފައިވާ ގޮތުގައި ރަނގަޅު ފެންވަރަކަށް ގަރާޖު މަރާމާތުކޮށް ޖެހިގެން އަންނަ ހަފުތާގައި ހުޅުވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާތީ ވެހިކަލް މަރާމާތު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް އޮތީ ހުއްޓާލެވިފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް އިބްރާހީމް މަޖުދީއަކީ އަބަދުވެސް އެ ގަރާޖުން ކާރު މަރާމާތުކުރާ މީހަކަށްވެފައި، ކާރުން ޕެޓްރޯލް ލީކްވާ މައްސަލައަކީ ކުޑަކުޑަ ކަމަކަށްވާތީ އޭނާގެ އެދުމަށް އެ ކަންތައް ކޮށްދޭން ނިންމެވީއެވެ. ވެލްޑިންގ ކުރުމާއި ކަޓްއޯފް މެޝިންގ ބޭނުން ނުކުރުމަށް މަސައްކަތުގައި އުޅުނު މީހުންނަށް އެންގުމަށްފަހު ކާރު މަރާމާތު ކުރުމަށް ޕެޓްރޯލް ހުސްކުރަމުން ދަނިކޮށް، ކަޓްއޯފް ބޭނުންކުރީ ސްރީލަންކާގެ ރައްޔިތެއް ކަމަށްވާ ސާންތާ ވަޑުގެއެވެ.

އަލިފާން ފެތުރިގެން ދިޔަގޮތް

ކަޓްއޯފް ޖެއްސުމުން އޭގެން ބުރި އަލިފާން ކަނިތަކުން ތަނުގެ ތެރޭގައި ހުރި ޕެޓްރޯލް އާވީގައި އަލިފާން ހިފައި، ނަގާފައިވާ ޕެޓްރޯލް އެތީގަޔާއި ކާރުގެ ޕްލާސްޓިކް ޕެޓްރޯލް ޓޭންކުގައި ވަގުތުން އަލިފާން ރޯވިއެވެ. ކާރުގައި އަލިފާން ރޯވެ، މަތީގައި އޮތް ލަކުނޑި ޑެކްގައި އަލިފާން ހިފާ އަލިފާން ފެތުރެން ފެށިއެވެ. އަލިފާން ފެތުރެން ފެށުމުން އަލިފާން ނިއްވުމަށް އެވަގުތު ކުރެވުނު ހަމައެކަނި ކަމަކީ އެ ތަނުގައި ހުރި ފެންއެއްޗެއް އަލިފާންގަނޑަށް ޖެހުމެވެ. އެ ތަނުގައި އަލިފާން ނިންވުމަށް ބޭނުންކުރާނެ އިތުރު އެއްވެސް ވަސީލަތެއް ނެތެވެ. އަލިފާން ކޮންޓްރޯލް ނުވެ ފެތުރެން ފެށުމުން ތަނުގެ ތެރޭގައި ތިބި މީހުން ތަން ދޫކޮށް ނިކުތީއެވެ. މުޅި އިމާރާތަށް އަލިފާންގަނޑު ފެތުރި، ކައިރީގައި ހުރި ގޭގެއަށް ވެސް މި އަލިފާން ފެތުރެން ފެށިއެވެ. އޭރު ތަނުގެ ތެރޭގައި ހުރި ދަވާދު ފާޓާތައް ގޮވަމުން ދިޔައެވެ. އިމާރާތުގެ ތެރޭގައި ގޭސް ސިލިންޑަރުތަކެއް ހުރި ނަމަވެސް އެއްވެސް ގޭސް ސިލިންޑަރެއް ގޮވާފައި ނުވާކަމަށް ގަރާޖުގެ ވެރިފަރާތުން މަޢުލޫމާތު ދެއްވާފައިވެއެވެ. މި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި ހަމައެކަނި ގަރާޖުގެ ވެރިފަރާތަށް ލިބުނު ގެއްލުން ވެސް 20 މިިލިއަނަށް އަރާނެކަމަށް އެ ފަރާތުން ލަފާކުރައްވާފައިވެއެވެ.

ގެއްލުން ލިބުނު ގެތައް

މި ނުރައްކާތެރި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި ގަރާޖު ކައިރީގައި ހުރި 14 ގެއަކަށް އެކި ވަރަށް ގެއްލުން ލިބިފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މީހުން ދިރިނޫޅެވޭ ވަރަށް އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި ގެއްލުން ލިބިފައިވާ ގޭގެ ހުއްޓެވެ. މި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި ގެއްލުން ލިބުނު ގެތަކަކީި ގ.އީރީ، ގ.ރޯސްގާރޑަން، ގ.އާރޯދި، ގ.ހިޔަރޯދި، ގ.އަލްބީޑޯ، ގ.ހިޔާވަހި، ގ.ސައުތުބްރީޒް، ގ.އުފްރިޔާ، ގ.އަންކާރާ، ގ.ހާފުސީ، ގ.ގޯލްޑަން ހައުސް، ގ.ނިއުޝާ، ގ.މާގަސް އަދި އޭ ލަތީފް މެކޭނިކަލް ސަރވިސް (މޯރީ ގަރާޖު) ހަދާފައިހުރި ގ. ތޫތުގަސްދޮށުގެއެވެ.

އަނިޔާ ލިބުނު މީހުން

މި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި 5 މީހަކަށް އަނިޔާވިއެވެ. އެއީ މުޚްތާރު ޢަބްދުﷲ މޫސާ / ދަފުތަރު – މާލެ، (39 އަހަރު)، ޝާފިޔާ މުޙައްމަދު / ގ. އީރީ (24 އަހަރު)، މުޙައްމަދު ޞަބާޙް / ގ. ފިނޮޅު (31 އަހަރު)، ފާޠުމަތު ވަޙީދާ / ގ. ކައްސަންފަރު (50 އަހަރު) އަދި ނިރުމަލާ ބަނަގަރާޖް / އައިލެންޑް އެންޓަރޕްރައިޒަސް (30 އަހަރު) އެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ފާޠުމަތު ވަޙީދާއާއި ނިރުމަލާ ބަނަގަރާޖްއަކީ މި އަލިފާނުގެ ހާދިސާއާ ގުޅިގެން ބިރުގަތުމުން އައިޖީއެމް ހޮސްޕިޓަލަށް ގެންގޮސް ފަރުވާދޭން ޖެހުނު ދެ މީހުންނެވެ. އެންމެ ބޮޑަށް އަނިޔާވި ޝާފިޔާ މުޙައްމަދަށް އަނިޔާވީ އޭނާހުރި ކޮޓަރީގެ ދޮރުފަތުގައި އަލިފާން ރޯވުމާ ގުޅިގެން ކޮޓަރީގެ ބެލްކަނިން މަގުމައްޗަށް ފުންމާލުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. މީނާގެ ފައިގެ ކުޑަހުޅުގަޔާއި މައިބަދައިގައި ރެނދުލާފައިވެއެވެ.

އަލިފާން ނިއްވުމުގައި އެފްއާރުއެސް

2007 ޖުލައި 3 ވީ އަންގާރަ ދުވަހު އޭ ލަތީފް މެކޭނިކަލް ސާރވިސްގައި ރޯވި އަލިފާނުގެ ހާދިސާއާ ގުޅިގެން އަލިފާން ނިންވާލުމުގެ މަސައްކަތުގައި ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްއިން ފުރަތަމަ ހާދިސާ ހިނގި ސަރަޙައްދަށް ދިޔައީ ރެޕިޑް އިންޓަރވެންޝަން ވެހިކަލް (އެކޯ- 06) އެވެ. އޭރު ވަނީ އޭ ލަތީފް މެކޭނިކަލް ސާރވިސްއާ އިންވެގެންހުރި ގ.އީރީއާއި ގ.ރޯސްގަރޑަން އުތުރުފަރާތުގައި ހުރި ގ.އާރޯދިއާއި ހިޔަރޯދިއަށް ވެސް އަލިފާން ފެތުރިފައެވެ. އޭގެފަހުން ވޯޓަރ ފޯމް ޓެންޑަރ (އެކޯ 14) އެ ސަރަހައްދަށް ގެންދިޔައެވެ. އެ ވެހިކަލުން ދެ ހޮޅި އަޅައިގެން އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ވޯޓަރ ޓެންޑަރ (އެކޯ 10) ސައިޓަށް ގޮސް ދޮންއަދަރާދަހިނގުމުގައި ބޭއްވުމަށްފަހު ހުވަފެނީގޯޅި ތެރެއިން ދެލައިން އަޅައިގެން އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަނިކޮށް “އެކޯ 10” އަކުން ފެންހުސްވެގެން މޫދުން އެއްފަހަރު ފެން އަޅައިގެން ވެސް އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. އެއިރު ވޯޓަރ ފޯމް ޓެންޑަރ (އެކޯ 13) ލޮނުޒިޔާރަތްމަގުގައި ބާއްވައިގެން ހޯސްރީލް ބޭނުންކޮށްގެންނާއި ހޮޅިލައިނެއް އަޅައިގެން އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މަސައްކަތް ދިޔައީ ކުރެވެމުންނެވެ. އެމްއެންޑީއެފް ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްގެ ބޮޑު ޓްރޭލަރ ބޮޑުތަކުރުފާނުމަގުން އަތިރިމަތީގައި ޖެއްސުމަށްފަހު ހޯސްލޭޔަރ (އެކޯ 11) އިން 5 ލައިން އެޅުމަށްފަހު އެއް ލައިން އެކޯ 14 އަށް، ދެ ލައިން އެކޯ 15 އަށް ގުޅުމަށްފަހު ސީދާ އަލިފާން ނިއްވުމަށް ދެ ލައިން އަޅައިގެން އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މަސައްކަތް ދިޔައީ ކުރަމުންނެވެ. މިގޮތުން ކުރި ބުރަ މަސައްކަތްތަކުން އަލިފާނުގެ 80 އިންސައްތަ ކޮންޓްރޯލް ކުރެވުނީ އެ ދުވަހުގެ 12:34 ގައެވެ. މުޅިން އަލިފާން ނިއްވާލެވުނީ 13:25 ގައެވެ. މި މަސައްކަތުގައި ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިޔު ސާރވިސްއިން 10 ގަޑިއިރާއި 15 މިނިޓް ހޭދަކޮށްފައިވެއެވެ. އަލިފާން ނިއްވުމުގެ މި އޮޕަރޭޝަންގައި ފަޔަރ އިންސިޑެންޓް ކޮމާންޑަރެއްގެ ގޮތުން މަސައްކަތް ކުރެއްވީ ވޮރަންޓް އޮފިސަރ ގުރޭޑް 2 އާޒާދު ރުޝްދީއެވެ.