ޙަޟާރަތްތަކުގެ ތެރެއިން، އިސްލާމީ ރަންޒަމާން

އިސްލާމީ ރަންޒަމާނޭ ބުނެވެނީ، އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި ސަގާފީ ގޮތުން 8 ވަނަ ޤަރުނުން ފެށިގެން 13 ވަނަ ޤަރުނާ ހަމައަށް އޮތް ދުވަސްވަރަށް ނިސްބަތްކޮށެވެ. އެ ދުވަސްވަރަކީ، ތާރީޚީ ގޮތުން އިސްލާމީ ދުނިޔޭގެ ބޮޑު ބައެއްގައި ޚިލާފަތުގެ ވެރިކަން ކުރި ދުވަސްވަރެވެ. ސައިންސާއި، އިޤްތިޞާދާއި، ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި، ސަޤާފީ ރޮނގުން އިސްލާމީ ދުނިޔެ ކުރިއަރައިގެން ދިޔަ ދުވަސްވަރެވެ. މި ދުވަސްވަރު، އައްބާސީ ޚަލީފާ، ހާރޫނުއް ރަޝީދު (786-809) ގެ ވެރިކަމުގައި، ބަޣްދާދުގައި ބިނާކުރެއްވި “ބައިތުލް ހިކްމާ” (ހައުސް އޮފް ވިޒްޑަމް) އަށް ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން މުސްލިމް ޢިލްމުވެރިން އެއްކުރައްވައި، ފަލްސަފާއާއި، ޤާނޫނާއި، ހިސާބުގެ ދާއިރާއިން ޤަދީމީ ޔޫނާން (ގްރީކް) އާއި ރޯމްގެ ޢިލްމުވެރިން ލިޔުއްވާފައިވާ ޢިލްމީ ލިޔުންތައް އަރަބި ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރެއްވުމުގެ މަސައްކަތް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ފެށްޓެވިއެވެ.

ތާރީޚުން ފެންނަން ހުރި ގޮތުގައި، އިސްލާމީ ރަންޒަމާނުގެ ނޫރު، ނިވެން ފެށުނީ 1258 ވަނަ އަހަރު މޮންގޯލިއަނުންގެ އަނިޔާވެރި ލަޝްކަރުން، ބަޣްދާދު ވަށާލައި މެދު އިރުމަތީގެ ދައުލަތްތައް މޮންގޯލިއަނުންގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގެންދަން ފެށި ހިސާބުންނެވެ. އަދި އޭގެފަހުން، ސްޕެއިން އާއި ޕޯޗުގަލް އަލުން ހިފުމަށް ސޮލީބީން ހިންގި ޒަމާންވީ އަސްކަރީ ކެމްޕޭން “ރެކޮންކިސްޓާ” ގައި، 1492 ވަނަ އަހަރު ޤުރުތުބާގައި ޤާއިމްވެފައިއޮތް މުސްލިމުންގެ އަލް އަންދަލުސްގެ ވެރިކަން ނަޞާރާއިންގެ އަތްދަށަށް ދިޔުމާ ހިސާބުން މުސްލިމުންގެ ރަން ޒަމާނުގެ ސާދާ ޞަފުޙާތައް ނިމުމަކަށް އައީއެވެ.

އާދެ، ބަޣްދާދާއި، ޤާހިރާ އަދި ޤުރުތުބާ ފަދަ ފާހަގަކޮށްލެވުނު އޭރުގެ މުސްލިމުންގެ ވެރިކަން ކުރި ރަށްތަކަކީ، އިސްލާމީ ރަންޒަމާނުގައި، ސައިންސާއި، ފަލްސަފާއާއި، ބޭސްވެރިކަމާއި ތަޢުލީމުގެ ރޮނގުން ދުނިޔޭގެ މައިގަނޑު ފިކުރީ މަރުކަޒުތަކެވެ. ޢިލްމީ ދުނިޔޭގައި މުސްލިމުންނަށް އޭރު އެފަދަ ބޮޑެތި ކާމިޔާބީތަކަށް ވާސިލުވި މައިގަނޑު އެއް ސަބަބަކީ، ދައުލަތްތަކުން ޢިލްމުވެރިންނަށް ދެއްވި އެހީތެރިކަމާއި، ޢިލްމު ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބެހެެއްޓެވި އަހައްމިއްޔަތު ކަމެވެ. އެގޮތުން، އެ ދުވަސްވަރުގެ އެންމެ މޮޅު ޔުތަރުޖަމުން ކަމުގައި މަޝްހޫރުވެގެންދިޔަ ހުނައިން ބިން އިސްޙާޤު ފަދަ މޮޅެތި ޢިލްމުވެރިންގެ މުސާރަ، މިއަދުގެ ޕްރޮފެޝަނަލް އެތުލީޓުންގެ މުސާރައާ ދާދި އެއްވަރު ކަމުގައި ބައެއް ލިޔުންތަކުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

އެ ދުވަސްވަރު ނޫސައިބިން (ތުރުކީ) ގައި ހުރި ސްކޫލް އޮފް ނިސިބިސް (ފަހުން ސްކޫލް އޮފް އެޑެސާ) ފަދަ ޢިލްމީ މަރުކަޒުތައް ވެގެންދިޔައީ، ޔޫނާނާއި ރޯމްގެ ޢިލްމުވެރިން އެއްކުރައްވާފައި ހުރި ޢިލްމް، އުނގެނި ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ބޭނުންކުރި މައި މަރުކަޒުތަކުގެ ގޮތުގައެވެ. ބަޣްދާދްގެ “ބައިތުލް ހިކްމާ” އަކީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު ޢިލްމީ ލައިބްރަރީގެ އިތުރުން އެންމެ ގިނަ ފޮތްތައް ތަރުޖަމާކުރެވިފައިހުރި އިންސްޓިޓިއުޝަން އަދި ޢިލްމީ އެކަޑެމީގެ ގޮތުގައި ބެލެވުނެވެ. އިސްކަންދަރިއްޔާ (އެލެކްސެންޑްރިއާ) ލައިބްރަރީއާއި، އަލްޤުސްތަންތީނިއްޔާ (އިސްތަންބޫލް) ގެ އިމްޕީރިއަލް ލައިބްރަރީ ފަދަ ޢިލްމީ ގޮވަތިތަކަކީ، އަދަބިއްޔާތުގެ ޢިލްމީ އާ ހޯދުންތަކާއި މަޢުލޫމާތުތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ހުޅުވިފައި އޮތް އަލިކަމުގެ ރާސްތާއެވެ.

އަދަބިއްޔާއި ފަލްސަފާ

އާދެ، މެދުއިރުމައްޗަށް ކަރުދާސް ތަޢާރަފުވީ ޗައިނާގައި ފުރަތަމަ ކަރުދާސް ވުޖޫދުވިތާ 300 އަހަރު ފަހުންނެވެ. އޭގެކުރިން އާންމުކޮށް މެދުއިރުމަތީގައި ލިޔެކިޔުން ތައްޔާރުކުރުމަށް ބޭނުންކުރަމުން ދިޔައީ، ކަންބަޅި ނުވަތަ ބަކަރި ފަދަ ޖަނަވާރުންގެ ހަންގަނޑު ހަރުކޮށްގެން، އޭގެ ފަށަލަތަކުން ތުނިކޮށް ތައްޔާރުކޮށްފައި ހުންނަ މެޓީރިއަލްތަކެވެ. އެހެންނަމަވެސް، 8 ވަނަ ޤަރުނުގެ ތެރޭގައި ކަރުދާސް އުފެއްދުން މެދުއިރުމަތީގައި އިތުރުވެގެން ދިޔުމާއެކު، ޢިލްމީ ފޮތްތައް ލިޔެ ރައްކާކުރުމުގައި ބޮޑެތި ލުއިފަސޭހަތަކެއް ލިބިގެންދިޔައެވެ. އެގޮތުން، އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ފޮތް ލިޔެ ވިއްކުމުގެ ފުރުޞަތު ތަނަވަސްވެގެން ދިޔުމުގެ އިތުރުން، މެނުސްކްރިޕްޓްތަކުގައި ކުރިން ލިޔެވި ރައްކާކުރެވިފައި ހުރި އެތަކެއް ލިޔުންތަކެއް ކަރުދާހުގައި އަލުން ލިޔެވި، އެ ލިޔުންތަކުގެ އިތުރު އެޑިޝަންތައް ގިނަ އަދަދަކަށް އުފައްދަން ފެށުނެވެ. ނަތީޖާއަކަށްވީ، މުސްލިމުންގެ މުރާލި އަތްތަކުން ލިޔުނު އެތައް ލިޔުންތަކާއި ފޮތްތައް ހުޅަނގާ ހަމައަށް ފޯރައި، އެތައް ޒަމާންތަކެއް ވާންދެން އެފޮތްތަކުން ޢިލްމީ ހިޔާވަހިކަން ހުޅަނގުން ހޯދަން ފެށިއެވެ. އާދެ، އެގޮތުން، އިސްލާމީ ދުނިޔެއިން ހުޅަނގާއި ދުނިޔެއަށް ފޯރި އެފަދަ އެންމެ މަޝްހޫރުވި އެއް ވާހަކަތަކަކީ، “އަލްފް ލަޔްލާ ވަލަޔްލާ” ނުވަތަ “”ވަން ތައުޒަންޑް އެންޑް ވަން ނައިޓް” ވާހަކަތަކެވެ. މި ވާހަކަތަކަކީ ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި ވެސް ވަރަށް މަޤުބޫލު ވާހަކަތަކެކެވެ.

އާދެ، ހުޅަނގުގައި ކަރުދާސް އުފެއްދުމުގެ ސިނާއަތު ފެށިގެން ދިޔައީ، މުސްލިމުން އޭގެ ބޭނުންކުރަން ފެށިތާ 500 ވަރަކަށް އަހަރު ފަހުންނެވެ. ސްޕޭނުގައި ބިނާކުރި ފުރަތަމަ ކަރުދާސް އުފައްދާ މިލްއާއެކު، ފިސާރި އަވަހަށް އެ ސިނާއަތު މުޅި ހުޅަނގަށް ފެތުރިގެން ދިޔައެވެ.

މުސްލިމުންގެ ރަން ޒަމާނަކީ، އިސްލާމީ ހިދާޔަތާއި ޢިލްމީ ހިޔާވަހިކަން ވަކި ދީނަކަށް، ވަކި ނަޞްލަކަށް ނުވަތަ ވަކި ފަރުދުންނަށް އެކަނި ފެތުރިގެންދިޔަ ޒަމާނެއް ނޫނެވެ. އެއީ، މުސްލިމުންނާއެކު ޢިލްމީ ފޮތްތައް ލިޔެ ތަރުޖަމާކުރުމުގައި އެހެން ދީންތަކުގެ މީހުންނަށް ވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ފުރުޞަތު ފަހިކޮށްދިން ޒަމާނެކެވެ. އޭގެތެރެއިން ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ އެއް ބަޔަކީ މެދުއިރުމަތީގައި ދިރިއުޅުނު ނަޞާރާއިންނެވެ. ޤަދީމީ ޔޫނާނުގެ ފަލްސަފާވެރިން ލިޔުއްވާފައި ހުރި އެތަކެއް ލިޔުންތަކެއް، އުމަވީ އަދި އައްބާސީ ޒަމާނުގައި ސީރިއެކް ބަހަށް ތަރުޖަމާކޮށް، އޭގެފަހުން ޢަރަބި ބަހަށް ތަރުޖަމާކޮށްދިނުމުގައި ނެސްޓޯރިއަން ނަޞާރާއިން ވެސް ވަރަށް ބޮޑު ހިއްސާއެއް ވެދީފައިވެއެވެ.

އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ ފަދައިން، 4 ވަނަ ޤަރުނުން ފެށިގެން 7 ވަނަ ޤަރުނަކީ، ސީރިއެކް އަދި ޔޫނާނީ ބަހުން ޢިލްމީ އެތަކެއް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވުނު ޒަމާނެކެވެ. “ހެލެނިސްޓިކް ޒަމާނު” ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ އެ ޒަމާނަކީ، ޔޫނާނީންގެ ސަގާފީ ނުފޫޒާއި ބާރު، މެޑިޓެރޭނިއަން ސަރަހައްދުގައި ވަރަށް ބޮޑުވެގެންދިޔަ ޒަމާނެކެވެ. އެ ދުވަސްވަރުގެ ޔޫނާނީ ޢިލްމީ ލިޔުންތައް، ޢަރަބި ޢަލީމުންގެ މުރާލި އަތްތަކުން، ޢަރަބި ބަހާއި ފާރިސީ ބަހަށް އަދި ފަހުން ތުރުކީ އަދި ލެޓިން ބަހަށް ތަރުޖަމާ ނުކުރިނަމަ، ޤަދީމީ ޒަމާނުގެ ޔޫނާނީ ގިނަ މުހިންމު ލިޔުންތައް ނެތި، ގެއްލިގެން ދިޔައީހެވެ. އިސްލާމީ ޢަލީމުންގެ ޢިލްމީ ގަލަން ހަމައެކަނި ފޯރީ ޔޫނާނީ އަދި ސީރިއެކް ބަހަށް އެކަންޏެއް ވެސް ނޫނެވެ. ޗައިނާއާއި އިންޑިއާގެ އާދަކާދައާއި ސަގާފަތުގެ ތެރެއިން ޢަރަބި ފަލްސަފާގެ އަދަބިއްޔާތަށް އެއްކުރި ވިސްނުންތައް ވެގެންދިޔައީ، ޒަމާނީ ހުޅަނގުގެ ފަލްސަފާ ތަރައްޤީކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑު ހިއްސާއަކަށެވެ.

އިބްނު ރުޝްދު

މުސްލިމް ސްޕެއިން ނުވަތަ އަލް އަންދަލުސްގެ ޤުރްތުބާއަށް އުފަންވެވަޑައިގެންނެވި އިބްނު ރުޝްދު ނުވަތަ ލެޓިން ނަމުން ނަމަ “އަވަރޯސް” (14 އެޕްރީލް 1126 –  10 ޑިސެންބަރުު 1198) އަކީ ޢިލްމީ ވަރުގަދަ ޝަހްޞިއްޔަތެކެވެ. އޭނާ ދަސްކުރެއްވި ޢިލްމީ ދާއިރާތަކުގެ ތެރޭގައި، އާރިސްޓޯޓެލިއަން ފަލްސަފާއާއި، އިސްލާމީ ފަލްސަފާއާއި، އިސްލާމީ ދީނީ ޢިލްމުވެރިކަމާއި، މާލިކީ ޤާނޫނާއި ފިޤުހުގެ އިތުރުން، މަންތިގީއާއި، ސައިކޮލޮޖީ، ސިޔާސަތު، އަންދަލުސްގެ ޤަދީމީ މިއުޒިކް ތިއަރީތަކާއި، ބޭސްވެރިކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ހަމައެހެންމެ، އޭނާއަކީ، އެސްޓްރޮނޮމީ، ޖިއޮގްރަފީ، ހިސާބު، ފިޒިކްސް، އަދި ސެލެސްޓިއަލް މެކޭނިކްސްގެ މާސްޓަރެކެވެ.

13 ވަނަ ޤަރުނުގައި އިބްނު ރުޝްދު ކުރެއްވި ފަލްސަފާވެރި ޢިލްމީ މަސައްކަތްތަކަށް ނިސްބަތްކޮށް “އެވެރޯއިޒަމް” ނަމުން މުޚާޠަބުކުރަމުންދެއެވެ. ގަދީމީ ޔޫނާނުގެ ފަލްސަފާވެރިޔާ އަރިސްޓޯޓަލްގެ މުހިންމު ގިނަ ޢިލްމީ މަސައްކަތްތައް ރައްކާތެރިކަމާއެކު އަދުގެ ދުނިޔެއާ ހަމައަށް ގެނެސްދެވިފައިވަނީ އެ ދުވަސްވަރުގެ މަޝްހޫރު ޢާލިމުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނިލެއްވި އިބްނު ރުޝްދާއި، އިބްނު ސީނާ ފަދަ ބޭބޭފުޅުން އަދާކުރެއްވި މުހިންމު ދައުރުގެ ސަބަބުންނެވެ.

ފަލްސަފާގެ ދާއިރާއިން އިބްނު ރުޝްދު ލިޔުއްވި އެއް ފޮތަކީ، “ތަހާފުތުލް ތަހާފުތު” އެވެ. މި ފޮތަކީ އިމާމް އަލްޣަޒާލީ ލިޔުއްވި ފޮތަކަށް ރައްދު ދެއްވައި އިބްނު ރުޝްދު ލިޔުއްވި ފޮތެކެވެ. މިފޮތުގައި އިބްނު ރުޝްދު ހުށަހަޅާދެއްވާފައިވާ ފަލްސަފާ ޢިލްމާއި ތަހުލީލީ ސައިންސްގެ ޚިޔާލުތަކާ މެދު މުސްލިމް ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވި ނަމަވެސް، ހުޅަނގުގެ، ޚާއްޞަކޮށް ހުޅަނގުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ފިކުރުތަކަށް ބޮޑު ނުފޫޒެއް ފޯރުވިއެވެ.

އެ ފޮތުގައި އޭނާ މަސައްކަތް ކުރެއްވީ އަރިސްޓޯޓްލްގެ ފިކުރީ ނިޒާމު، އިސްލާމްދީނާ ގުޅުވާލުމަށެވެ. އިބްނު ރުޝްދު ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި، ދީނާއި ފަލްސަފާއާ ދެމެދު އެއްވެސް ފުށުއެރުމެއް ނެތެވެ. އެހެނަސް އެއީ، ތެދަށް ވާސިލުވުމުގައި ތަފާތު ގޮތްގޮތަށް ވިސްނުން ގެންގުޅުން ކަމުގައި ސިފަކުރެއްވިއެވެ. އިބްނު ރުޝްދު ޤަބޫލުކުރެއްވި ގޮތުގައި، މި ކާއިނާތަކީ ނިމުމެއް ނުވާ ތަނެކެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި، އިންސާނާގެ ނަފުސު ވަނީ ދެ ބަޔަކަށް ބަހާލެވިފައެވެ. ފަރުދީ ނަފުސާއި ރޫހާނީ ނަފުސެވެ.

ސައިންސް އަދި ހިސާބު

އިސްލާމީ ރަންޒަމާނަކީ ތަފާތު ގިނަ ޢިލްމުތަކުން މުސްލިމުން ކުރިއެރުންތައް ހޯދި ދުވަސްވަރެކެވެ. އެގޮތުން ޢަރަބި ޢިލްމުވެރިން އެއްކުރެއްވި ޢިލްމީ ފަތަޙައިގެ ޙަޟާރަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ޤަދީމީ ޔޫނާނީ, ރޯމަން, ފާރިސީ, ޗައިނާ, އިންޑިއާ, މިޞްރު އަދި ފީނިޝިއަން ޙަޟާރަތްތައް ހިމެނެއެވެ. އަދި އިސްލާމީ ސައިންސްދާނުން ވަނީ ޔޫކްލިޑް އާއި ކްލޯޑިއަސް ޓޮލެމީ ފަދަ އިސްކަންދަރިއްޔާގެ ހިސާބު ޢިލްމާއި ޖިއޮމެޓްރިކް ޢިލްމުގެ އިތުރުން ފަލަކީ ޢިލްމުން ވެސް އެތައް ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯއްދަވާފައެވެ.

މަޝްހޫރު ފާރިސީ ސައިންސްދާނު، މުޙައްމަދު އިބްނު މޫސާ އަލް ޚަވާރިޒްމީއަކީ، މިއަދުގެ ހިސާބު ޢިލްމުގައި މަޝްހޫރު “އަލްޖިބްރާ” ގެ ޢިލްމު ތަޢާރަފުކުރެއްވި ޢާލިމެވެ. އޭނާ ލިޔުއްވި މަޤްބޫލު ފޮތްކަމުގައިވާ، “ކިތާބު އަލް ޖަބްރު ވަލް މުޤާބަލާ”ގައި “އަލްޖިބްރާ” ގެ ޢިލްމު ބޮޑަށް ތަރައްޤީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ. އަދި ހިސާބު ޢިލްމުގެ ޑެސިމަލްގެ ނިޒާމް ހުޅަނގަށް ތަޢާރަފުވީ ޚުވާރިޒްމީ ފެތުރުއްވި ތަޢުލީމުގެ ތެރެއިންނެވެ.

ހިސާބު ޢިލްމުގެ ކަލްކިއުލަސް ފޯމިއުލާ ތަޢާރަފުކުރެއްވީ ވެސް އިސްލާމީ ޖައްވުން އެރި ޢިލްމީ ތަރިއެއްކަމުގައިވާ އިބްނު އަލް ހައިޠަމްއެވެ. މި ފޯމިއުލާ ބޭނުންކޮށްގެން ހިސާބުގެ ޖަވާބުތައް ހޯދުމަކީ ވަރަށް ފަސޭހަ ކަމެކެވެ. އޭނާ މި ފޯމިއުލާ ބޭނުންކުރެއްވީ ހިސާބު ޢިލްމުގެ ޕެރަބޮލައިޑްގެ ވޮލިއުމް ހޯދުމަށެވެ.

ބޭސްވެރިކަން

ބޭސްވެރިކަމަކީ، އެ ޒަމާނުގެ އިސްލާމީ ސަޤާފަތުގެ މައިގަނޑު ބައެއްގެ ގޮތުގައި އޮތީ ވެފައެވެ. އިސްލާމީ ޑޮކްޓަރުންނާއި ޢާލިމުން ވަނީ ބޭސްވެރިކަމުގެ ލިޔެކިޔުންތައް ތަރައްޤީ ކުރުމުގެ އިތުރުން ޢަމަލީ ގޮތުން ގިނަ ތަހުލީލުތަކެއް ކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެ ތަހުލީލުތަކުގެ އަލީގައި ހޯދިހޯދުންތަކުން ބޭސްވެރިކަމާ ގުޅޭ ވަރަށް ފުރިހަމަ ފޮތްތައް ވަނީ ތަރައްޤީ ކުރައްވާފައެވެ. އިސްލާމީ ބޭސްވެރިކަން ކުރިއެރުވީ، އިންޑިއާ، ޔޫނާނީ، ފާރިސީ، އަދި ރޯމްގައި ތަރައްޤީވި ނަޒަރިއްޔާތާއި ޕްރެކްޓިސްތައް ތަހުލީލުކޮށްގެންނެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި ލިޔެވިފައިހުރި ލިޔުންތައް އެއްކޮށް ބޭސްވެރިކަމާ ގުޅޭގޮތުން ގިނަ ފޮތްތަކެއް އެދުވަސްވަރު އިސްލާމީ ޢާލިމުން ވަނީ ޢަރަބި ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރައްވާފައެވެ. މިގޮތަށް އިސްލާމީ ޢާލިމުން އެއްކުރި ލިޔުންތަކުގެ ތެރޭގައި ގިނަ އަދަދެއްގެ ސީރިއެކް, ޔޫނާނީ އަދި ސަންސްކްރިޓް ބަހުން ލިޔެފައިހުރި ފޮތްތައް ހިމެނެއެވެ.

ރެފަރެންސް:

• • ލޫމަން ލާނިން. “ދަ އިސްލާމިކް ގޯލްޑެން އޭޖް”. ލޫމަންލާނިންގ ޑޮޓް ކޮމް
• • އެމެރިކަން ފޮރެސްޓް އެންޑް ޕޭޕަރ އެސޯސިއޭޝަން. “ދަ ހިސްޓްރީ އޮފް ޕޭޕަރ”. އަފަންޕާ ޑޮޓް އޯގް