ރަންނަމާރިއަކީ ކާކު؟

ރާއްޖެ އިސްލާމްވީ ވާހަކައިގައި އެ ބުނާ ރަންނަމާރިއަކީ ކާކުބާވައެވެ؟ މިއީ ރަންނަމާރީގެ “ފުލޯކު ވާހަކައާ ބެހޭގޮތުން އެންމެ ގިނައިން މީހުން ކުރާ އެއް ސުވާލެވެ. އެއް ބަޔަކު ބުނަނީ ރަންނަމާރިއަކީ ކަނޑުން އެރި ފުރޭތައެއް ކަމަށެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ބުނަނީ އެއީ ކޮންމެ މަހަކު އެއްފަހަރު ބޭރު ޤައުމަކުން އަންނަ “ނަވެއް” ކަމަށެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ބުނަނީ އެ ރަންނަމާރިއަކީ ރަސްގެފާނު ކަމަށެވެ. މި ރަންނަމާރީގެ ވާހަކައަކީ 100 އިންސައްތަ ދޮގެއް ކަމަށް އެއް ބަޔަކު ބުނާއިރު މީގައި ޙަޤީޤަތްތަކެއް އެކުލެވިގެންވާ ކަމަށް އަނެއް ބަޔަކު ބުނަމުން ގެންދެއެވެ.

ދިވެހިރާއްޖެއާ ބެހޭ ތާރީޚީ ގިނަ ވާހަކަތަކަކީ އޮޅުންބޮޅުންގަނޑެއްގެ ތެރޭގައިވާ ވާހަކަތަކެއް ކަމީ ހަމަކޮންމެ މީހަކު ވެސް އެއްބަސްވާނޭ ޙަޤީޤަތެކެވެ. ދިވެހި ޤައުމާއި ދީނުގެ ޙައްޤުގައި ޝަހީދުވެގެން ދިޔަ އަލިރަސްގެފާނު ވާހަކަ ކިޔާއިރު ކ.ވިލިނގިލީގައި ރުކެއްގައި އޮތް ރާބެއަކަށް އަލިރަސްގެފާނު ފެންފޮދަކަށް ބޭނުންފުޅުވެފައިވާ ހާލުކޮޅުގައި ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި ހުންނަވަނިކޮށް ފެނުމާއި، ރާބެ ފަތާފައި އައިސް ފެންފޮދު އެރުވުންފަދަ، ބޮޑުތަކުރުފާނު ވާހަކައިގައި ދަންޑެހެލު ބޯމަތިން ކަނޅުއޮށްފުންމި ކުނބު އެނބުރިކަމަށް ބުނާ ވާހަކަ ފަދަ، ކޮމަންޑޫ މެދުން ބުރިކޮށްލާފައި ކަޅުއޮށްފުންމި ދިއުންފަދަ، ތަށި ފަދަ ތަކެތި ރާބާލަން ދާއިރު ރާބެއެއްގެ އަތުގައި ނުހުންނާނޭ ޒަމާނެއްގައި، ޙަބުޝީގެފާނު ޅ.ކުރެންދޫއަށް އަރުވާލެވުނު ދުވަހު ކުރެންދޫ ރާބެ 2 ތަށި ދޯރާ ޙަބުޝީގެފާނަށް އެރުވިކަމަށް ތާރީޚުގައި ލިޔެފައި އޮތުންފަދަ ހާދިސާތަކަކީ ތާރީޚު ލިޔާމީހާ ނުވަތަ ވާހަކަ ކިޔައިދޭ މީހާ ވާހަކައިގެ ބަޠަލުގެ ހައިބަތު ދައްކުވައިދޭން ނުވަތަ އަޑުއަހާ މީހާ އިތުރަށް ޝައުޤުވެރި ކުރުވުމަށް ޓަކައި “އަޅާފައިވާ ފޮނިތޮށި ކާފޫރުތޮޅި” ކަމުގައި ދެންނެވުމަކީ ކަމުގެ ޙަޤީޤަތާ ދުރަށް ދެވުންކަމަށް އަޅުގަނޑެއް ނުދެކެމެވެ. ވަރަށްބޮޑަށް މަޢާފުކުރަށްވާށެވެ. އަލިރަސްގެފާނު ޕޯޗްގީޒުންނާ ދެކޮޅަށް ކުރެއްވި ވަރުގަދަ ޖިހާދާއި ބޮޑުތަކުރުފާނު ދީނާއި ޤައުމުގެ ޙައްޤުގައި ރެޔާއި ދުވާލު ވެވަޑައިގެން ވަރުގަދަ ޤުރުބާނީއާއި، އެންމެ ތަންފުކެއް ވެސް ދޫނުކޮށް ދަންޑެހެލު އެބޭފުޅާގެ ފަަހަތްޕުޅުގައި ހުންނަވައިގެން ކުރެއްވި ހިތްވަރާއި މިންނެތް މަސައްކަތް މަތިން އަޅުގަނޑު ފަހަރެއްގައި ވެސް ހަނދާނެއް ނުނެތެއެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ ތާރީޚު ލިޔުއްވި ބޭބޭފުޅުންގެ އެ އިޚުލާޞްތެރި ޙިދުމަތަކީ ޝުކުރު އަދާކޮށް ކޮޅުން ނުލާނޭ ޚިދުމަތެއްކަން އަޅުގަނޑު ދަންނަމެވެ.

ތާރީޚީ ވާހަކަތަކުގައި ލޮނުމަޑު ދިމަދިމާލުގައި ލޮނު ހެޔޮވަރުކޮށްލުމަކީ ހަމައެކަނި ދިވެހިން ކޮށްއުޅޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިކަމުގެ ހެއްކަކަށް ރާއްޖޭގައި ކިޔާއުޅޭ ރަންނަމާރި ވާހަކަ ފުދެއެވެ. ރާއްޖެ އިސްލާމްވާން ދިމާވި ގޮތްކަމަށް ކިޔާ އުޅޭ މި ވާހަކައާ ދާދި އެއްފާޑެއްގެ ވާހަކަތަކެއް އިންޑިޔާގެ އޮޅީސާއާއި އެ ހިސާބުގެ ރަށްތަކުގައި ވެސް ކިޔައިއުޅެއެވެ. މީގެ އަށްސަތޭކަ ހަތްދިޔަ އަހަރު ކުރިން ރާއްޖެ އިސްލާމްވުމާ ހަމައަށް ރާއްޖޭގައި އޮތީ ވަޖްރަޔާނާ ބުޑިޒަމްއެވެ. އިންޑިޔާގެ އޮޅީސާއާއި އެ ހިސާބުގަނޑުގައި ވެސް އޮތީ ރާއްޖެއާ އެއް ދީނެކެވެ. އެއް މަޒުހަބެކެވެ. މީލާދީން 1153 ގައި ރާއްޖެ އިސްލާމުވި ސަބަބުކަމަށް ބުނެ ކިޔެމުން އަންނަ ރަންނަމާރި ވާހަކައާއި ރާއްޖޭގައި އޮތް ބުދުދީނުގެ އެއް މަޒުހަބެއް ޙިއްސާ ކުރަމުން އައި އޮޅީސާ ފަދަ ތަންތަނުގައި ކިޔެމުންއައި ވާހަަކަތައް ވެސް ގުޅިފައި އޮންނަނީ އެ ވެރިންގެ ފައްޅިތަކާއެވެ. މީގެ ގިނަ ވާހަކަތަކުގައި ވެސް ބިކުރުވެރި އަންހެންކުދިން ކުރާ ޤުރުބާނީތަކެއްގެ ވާހަކަ އައިސްފައި ވުމުން މިއީ އެ ދުވަސްވަރު ބުދުދީނުގެ ފާދިރީން އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ދުނިޔަވީ ވަޙުޝީ ގޮތްތަކެއް ތަޢާރަފުކުރި ކުރުމެއް ކަމުގައި ބެލެވިދާނެއެވެ. ކޮންމެ މަހަކު ބިކުރުވެރި އަންހެން ކުއްޖަކު ގުރުބާންކުރަން ފައްޅިއަށް ގެންދަން ޖެހުމުން އާބާދީ ކުޑަ މާލޭގެ ރައްޔިތުންނަށް ބޮޑު އަނިޔާއަކަށް ނޫނީ ނުވާނެއެވެ. މި އަނިޔާއާއި ބަދުނަޞީބުގެ ސަބަބުން ބުދުދީނުގެ މަތިން ފޫހިވެ މާޔޫސްވި ބަޔަކު ވެސް ތިބޭނެއެވެ. މިފަަދަ ޙާލެއްގައި ރޯލަރޯލާ ދިވެހިން ތިއްބާ އިސްލާމްދީނުގެ ރިވެތި އިންސާފުވެރި ގޮތްތަކެއް ހިއްޕަވައިގެން ދަންނަބޭކަލަކު ވަޑައިގެން “އަލިމަގެއް” ދައްކަވައިފިނަމަ އެ އަލިމަގު އިޚުތިޔާރު ކުރާނެ ބަޔަކު ތިބޭނެކަމީ ޝައްކެތް އޮތް ކަމެއް ނޫނެވެ. ދިވެހި ޤައުމަށް އޭރު ދިމާވެފައިވާ މުޞީބާތާ މެދު އެންމެ ކަންބޮޑުވެ ވަޑައިގަންނަވާނެ އެއްބޭފުޅަކީ އޭރު ތަޚުތުގައި އިންނެވި ސްރީ ބަވަނާދީއްތަ މަހާރަދުންކަން ކަށަވަރެވެ. ވުމާއެކު އިންސާފާއި ހަމަހަމަކަން ފެނި އިސްލާމްދީނުގެ މަތިވެރިކަން އެނގި، އަބުލް ބަރަކާތުލް ޔޫސުފުލް ބަރުބަރީގެ އަތްޕުޅު މައްޗަށް އެންމެ ފުރަތަމަ އިސްލާމްވި ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި ރަސްގެފާނު ހިމެނިވަޑައިގަތުމަކީ ނުވުމަކަށްވުރެ ވުން ގާތް ކަމެކެވެ.

ރާއްޖޭގެ ރަދުންނާއި ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ބަޔަކު އިސްލާމްވިއެއް ކަމަކު ބުދުދީނުގައި ދޫނުކޮށް ހިފެހެއްޓި ބަޔަކާއި އެ ދީނުގެ ހާމުދުރުން އޭރުވެސް ތިބޭނެއެވެ. އެމީހުން އޭރު ވެސް ވާނީ ޤަދަރުވެރި އަބުރުވެރި ބަޔަކަށެވެ. ވުމާއެކު އެމީހުން “ހޭވި ހަޑި” ތަކެއްގެ ވާހަކަ ބުނުމަށް ވުރެ އޭރު ތިބި ދިވެހިންނަށް ފަސޭހަ ވާނީ އެކަން ކޮންމެވެސް ފުރޭތައަކާއި ނުވަތަ ހަންޑިއަކާ ޙަވާލު ކުރުމެވެ. އެއީ އެއްގޮތެވެ. އަނެއް ގޮތަކީ ފާދިރީން “ބުއްދާގެ ނިވަލުގައި” ތިބެ ވަޙުޝީ ޢަމަލު ހިންގުމަށް ޓަކައި ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ޚިޔާލީ ފުރޭތައެއް ގެންގުޅުމެވެ. އެ ޒަމާނަކީ ނޭނގުމުގެ އަނދިރި ކަމުގެ ޒަމާނެއް ކަމުން މީހުންގެ ލޮލުގައި މިފަދަ އަނދުނެއް އެޅުވުމަކީ މާ އުނދަގޫކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ.

ޒަމާނުންސުރެ ރަންނަމާރީގެ ވާހަކަ ކިޔާ ގޮތް

ދިވެހިރާއްޖެ އިސްލާމްވާން ދިމާވި ހާދިސާއާ ގުޅުވައިގެން ޒަމާނުއްސުރެ ކިޔަމުންއަންނަ ފުލޯކު ވާހަކައެއް އޮވެއެވެ. މި ވާހަކައިގެ ކުރު ޚުލާޞާއަކީ މަޢްރިބުކަރައިގެ ބޭކަލެއްކަމަށްވާ އަބުލްބަރަކާތުލް ޔޫސުފުލް ބަރުބަރީ ކީރިތި ޤުރުއާން ކިޔަވައިވިދާޅުވި އަޑު އިވިގެން މަހަކު އެއްފަހަރު ކަނޑުންއެރި ރަންނަމާރިއެއް ކަނޑަށް ޣަރަގުވެގެން ދިއުމެވެ. ތިރީގައި މި ލިޔެލަނީ އެ ޒަމާނުއްސުރެ އެ ވާހަކަ ތުންތުންމަތިން ކިޔެމުން އަންނަ ގޮތެވެ. ޙަސަން ތާޖުއްދީންއާއި އިބުނިބަޠޫތާމެން ފަދަ މުސައްނިފުން އެމީހުންގެ ތާރީޚީ ލިޔުއްވުންތަކުގައި މި ވާހަކަ ލިޔުއްވާފައިވަނީ ވެސް ގާތްގަނޑަކަށް މިކަހަލަ ގޮތަކަށެވެ.

އެޒަމާނުގައި ރާއްޖޭގައިތިބީ ހުސް ކާފަރުންނޯ. އެދުވަސްވަރު ކޮންމެ މަހެއްގެވެސް ވަކިރެއަކު ކަނޑުން ރަންނަމާރިއެއް އަރަޔޯ. ކަނޑުން އެގޮލާ އަރައިގެން އަންނަ އިރު ހީވާނީ ދިއްލާއަޅާފައިއޮންނަ ނަވެއް އަންނަހެންނޯ. މިރަންނަމާރި އަރާރެޔަށް ބިކުރުވެރި އަންހެންކުއްޖަކު ނަލަހައްދައިގެން ގެންގޮސް އަތިރިމަތީގައި ހުންނަ ބުދުކޯލެއްގެ ކައިރީ ބައިންދާނެޔޯ. އިރުއަރާއިރު އެކުއްޖާ އޮންނާނީ ބިކުރުވެރިކަން ފިލުވާލުމަށްފަހު މަރާލާފަޔޯ. މިގޮތަށް ގެންދާ ކުއްޖާ ހޮވަނީ ގުރުއަތުލައިގެންނޯ. މިބޮޑު މުޞީބާތުގައި މާލޭގެ ރައްޔިތުން އުޅެނިކޮށް މަޣްރިބު ކަރައިގެ ބޭކަލެއް ކަމަށްވާ އަބުލް ބަރަކާތުލް ބަރުބަރީގެފާނު މާލެ ވަޑައިގެންނެވިޔޯ. މިއީ ވަލީވެރި ބޭކަލެކޯ. މިކަލޭގެފާނު ހުންނެވިގޭ އަންހެންކުއްޖާ ގުރުއަތުން ހޮވިގެން އޭނާގެ ބަދަލަށް ބުދުކޯލަށް ވަޑައިގެންނެވީ މިކަލޭގެފާނޯ. ދެން އެކަލޭގެފާނު ޤުރުއާން ކިޔަވާ ވިދާޅުވާން އިންނަވަނިކޮށް އެއްކަލަ ގޮލާ ކަނޑުންއަރާ، ޤުރުއާން ކިޔަވާ އަޑުއިވިގެން ކަނޑަށް ގެނބިގެން ދިޔައީޔޯ. ފަތިސްވުމުން ރަށުގެ ރައްޔިތުން އެބުދުކޯލު ކައިރިއަށް ދިޔައިރު އެކަލޭގެފާނު ސަލާމަތުން ކިޔަވާ ވިދާޅުވާން އިންނެވިޔޯ. މިމީހުން މިކަން ފެނި އަޖައިބުވެގެން މިކަލޭގެފާނާއެކު ރާޖާގެ އަރިހަށްގޮސް، މިވާހަކަ ދަންނަވައިފިޔޯ. ދެން އެކަލޭގެފާނުން، ރާޖާ މަހާކަލަމިންޖާއަށް ދީނަށްގޮވާލެއްވުމުން، ޖެހިގެންއަންނަ މަހު ރަންނަމާރި ނާރާފިނަމަ އިސްލާމްވާން ރާޖާ މަހާކަލަމިންޖާ އެއްބަސްވެ ވަޑައިގެންނެވިޔޯ. އެހެންނަމަވެސް ގިނަ ދުވަސްތަކެއްނުވެ ދާދިއަވަހަށް އިސްލާމްދީނުގެ ބަރަކާތްތެރިކަންެފެނި ރާޖާ އިސްލާމްވެ ވަޑައިގެންނެވިޔޯ.