ޑރ. ޙުސައިން ޙަލީމް
މީގެ އެތަކެއް ސަތޭކަ އަހަރު ކުރިއަށް ބަލާލި ކަމުގައި ވިއަސް، ކުޅިވަރަކީ އެއްބައިވަންތަކަމަށް މަގުފަހިކުރުވުމުގައި “އެންމެ” އިސްރޯލެއް ކުޅޭ ވަސީލަތްކަން ހާމަވެގެން ދެއެވެ. މިކަމުގެ އެއް ހެއްކެއްގެ ގޮތުން އޭންޝަންޓް އޮލިމްޕިކް ގޭމްސްގެ ފެށުމަށް ބަލައިލަމާތޯއެވެ. މި ކުޅިވަރު މުބާރާތް އުފަންވީ ގްރީސް މީހުންގެ ކަލާނގެތަކުގެ ރަސްގެފާނު ކަމުގައިވާ “ޒޫސް” ގެ ހަނދާނުގައެވެ.
އެ ޒަމާނުގައި މި މުބާރާތަކީ ހަމައެކަނި ގްރީސްގެ އެކިއެކި ގަބީލާތަކުގެ މެދުގައި ބޭއްވެމުން އައި މުބާރާތެކެވެ. މި މުބާރާތުގެ ކުޅިވަރުތައް ޢަމާޒުވެފައި ހުންނަނީ ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި ބޭނުން ހިފޭނެ އުކުޅުތައް އެކުލެވޭ ކުޅިވަރުތަކެއްގެ މައްޗަށެވެ. މިގޮތުން، އެކި ވައްތަރުގެ ތެޅުން، ކަނޑިހަނގުރާމަ، ލޮންސި އުކުން އަދި މިނޫންވެސް މިފަދަ އެތަކެއް ކުޅިވަރުތައް ހިމެނެއެވެ. ވާދަވެރިކަން ވެސް މި ޒަމާނަށްވުރެ އެންމެ ތަންކޮޅެއް ވެސް ކުޑައެއް ނޫނެވެ. ބޮކްސިން މެޗެއްނަމަ، ބަލިވާ މީހާ ބައެއްފަހަރު ދުނިޔެ ދޫކުރާތަން ވެސް އާދެއެވެ.
އޮލިމްޕިކްސް ކުޅިވަރު މުބާރާތް ވުޖޫދަށް އައި ޒަމާނަކީ ގްރީސްގެ ގަބީލާތަކުގެ މެދުގައި ތަޅާފޮޅުމާއި ކޯޅުންތައް ގިނަ ދުވަސްވަރެކެވެ. އަބަދުވެސް ކޮންމެވެސް ހަނގުރާމައެއް ކުރިއަށް ދެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ހަނގުރާމައިގެ ކަންތައްގަނޑު ކިތަންމެ ބޮޑުވެފައި އޮތަސް، އޮލިމްޕިކްސްއަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ގޮތުން ހަނގުރާމަތައް ހުއްޓާލައި، މުބާރާތަށް ތައްޔާރުވެއެވެ. މުޅި ޤައުމު އެކަތިގަނޑަކަށްވެ އަމާންވެއެވެ. މި ދުވަސްކޮޅު ވެގެންދަނީ މުޅި ގްރީސްއަށް އަންނަ އެންމެ އަމާން ދުވަސްވަރަށެވެ. އެހެންކަމުން އޮލިމްޕިކްސް ކުޅިވަރު މުބާރާތަކީ މުޅި ޤައުމަށް އަންނަ އެއްބައިވަންތަކަމުގެ ޢީދެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަވެގެން ދެއެވެ. މި މިސާލުން ވެސް ދައްކުވައިދެނީ، “ކުޅިވަރު” އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަގޮތުގައި މެދުވެރިއެއްގެ ރޯލް އަދާކުރެވިއްޖެނަމަ، މުޖުތަމަޢުގެ ތެރޭގައި އެއްބައިވަންތަކަން ޤާއިމްކުރުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމެއް ކަމުގައެވެ.
މިހާ ހިސާބުން ދެން މި ޒަމާނުގެ ޒުވާނުން ކުޅިވަރާއި ކަސްރަތަށް ދޭ އަހަންމިއްޔަތަށް ބަލާލަމާތޯއެވެ! މިގޮތުން އެމެރިކާ، ޖަރމަނީ، ޖަޕާނު، ހަންގޭރީ، ނިއުޒިލަންޑް އަދި އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޒުވާނުން ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރާ މެދު ދެކޭގޮތް ބެލުމަށްޓަކައި ހިންގިފައިވާ ދިރާސާތަކެއްގެ ނަތީޖާއަށް ބަލާލަމާތޯއެވެ. އިސްވެދެންނެވުނު ޤައުމުތަކުގެ ސްކޫލު ދަރިވަރުންގެ ތެރެއިން 13 އަހަރާއި 18 އަހަރާ ދެމެދު ޢުމުރުފުރާގެ ޒުވާނުންގެ މެދުގައި 1998 އާއި 2001 އާ ދެމެދު ކުރެވިފައިވާ ސަރވޭތަކުގެ ނަތީޖާއިން ދައްކާގޮތުގައި ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަކީ އެ ކުދިން އެންމެ އިސްކަންދޭ އެއްކަމެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވެސް އަމީނިއްޔާ، މަޖީދިއްޔާ، ސަދަން އަދި ނޮދަން ސެކަންޑަރީ ސްކޫލްތަކުގެ ގްރޭޑް 9 އަދި 10 ގެ 700 ދަރިވަރުންގެ މެދުގައި ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަށް އެ ދަރިވަރުން އަހަންމިއްޔަތުދޭ މިންވަރާ މެދު ސުވާލުކުރެވުނެވެ. މިގޮތުން ކުރެވިފައިވާ އެއް ސުވާލަކީ 0 އާއި 100 އާ ދެމެދު ޢަދަދެއް ދޭނަމަ ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަށް ދޭނީ ކިހާވަރެއްތޯއެވެ. ޖަވާބަށް ބަލާލާއިރު، ދިވެހިޒުވާނުން 71.93 ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަށް ދެއެވެ. މިއިން ވަރަށް ސާފުކޮށް ދައްކުވައިދޭ ގޮތުގައި ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް ކަމެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު ނުކުތާތަކަށް ބަލާލާއިރު ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަކީ ކޮންމެ ޒަމާނެއްގައި ވެސް ޒުވާނުން ވަރަށްބޮޑު ޝައުގުވެރިކަމަކާއި އިސްކަމެއް ދޭކަމެއްކަން ސާބިތުވެއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން ސިފައިންގެ ވަޒީފާއަށް ބެލިނަމަވެސް ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަކީ ވަރަށް މުހިންމު ރޯލެއް އަދާކުރާ ކަމެއްކަމާ މެދު ޝައްކެއް ނެތެވެ. ޤައުމަށް ކުރިމަތިވާ ބޮޑެތި ނުރައްކަލާ ކުރިމަތިލުމަށް ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ތިބުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މަޖުބޫރު ކަމެކެވެ. އަދި ސިފައިންގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ މީހުން ތިބީ ވެސް މިފަދަ ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައެވެ. މީގެ ލާމަސީލު އެއް މިސާލަކީ، 2004 ވަނަ އަހަރު އަޅުގަނޑުމެންނާ ކުރިމަތިވި ހިތާމަވެރި ސުނާމީ ކާރިސާގައި ސިފައިން ރެއާއި ދުވާލު، ކެއުމެއް ނިދުމެއް ނެތި، އެ ކުރި މަސައްކަތް ކުރެވޭނީ ވަރަށް ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ތިބެގެން ކަމެވެ.
ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ތިބުމަށް ކަސްރަތު މުހިންމު ވާހެން، ސިފައިންނާއި އާންމުންނާ ދެމެދު އޮންނަ ގާތްގުޅުން އިތުރަށް ބަދަހި ކުރުމަށް މަގުފަހިކުރުމުގެ ގޮތުން ވެސް މި ވަޞީލަތް ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ. މިހާތަނަށް މި ރޮނގުން މާގިނަ ކަންތައްތަކެއް ރޭވިގެން ކުރިއަށް ގެންދެވިފައި ނެތްނަމަވެސް، ކުރިމަގުގައި މިފަދަ ވަޞީލަތްތައް ބޭނުން ކުރުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެކެވެ. މި މޭރުމުން، މެދުވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރެވިދާނެ އެތަކެއް ކުޅިވަރު ހުރެއެވެ. މިސާލެއްގެ ގޮތުން، ވޭތުވެދިޔަ ސްކޫލު ޗުއްޓީގައި ޑައިޓްގެ ފިޓްނަސް ޓްރޭނިންގ ވިންގގެ ފަރާތުން ސިފައިންގެ މީހުންގެ އާއިލާތަކާއި، އެ އާއިލާތަކާ ގުޅުންހުރި އާއިލާތަކުގެ ކުދިންނަށް ޢަމާޒުކޮށްގެން ހިންގި ފަތަން ދަސްކޮށްދޭ ޕްރޮގޮރާމް ވެގެން ދިޔައީ ނުހަނު ކާމިޔާބު ޕްރޮގްރާމަކަށެވެ. އެ ޕްރޮގްރާމްގައި ބައިވެރިކުރަން ހަމަޖެހިފައިވާ އެންމެ ގިނަ އަދަދަށް ކުދިން ބައިވެރި ކުރެވިފައި ވެއެވެ. މިގޮތަށް މިފަދަ ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރު ޕްރޮގްރާމްތައް އާންމުންގެ އާއިލާތަކަށް، ޚާއްޞަކޮށް މާލީ ގޮތުން ފުއްދުންތެރިކަން ކުޑަ އާއިލާތަކަށް ހިންގިއްޖެނަމަ އަޅުގަނޑުމެން ސިފައިންނާއި ޢާންމުންގެ އެއްބައިވަންތަކަން މިހާރަށްވުރެ ހަރުދަނާވުމަށް މަގުފަހިވެގެންދާނެއެވެ.
އެހެން މިސާލަކަށް ބަލާލަމާތޯއެވެ. ދުޅަހެޔޮ ސިއްޙަތަކަށް ކަސްރަތު ކުރާ އެތަކެއް ދިވެހިންނެއް ހަމައެކަނި އެކުވެނި ޓްރެކް ސަރަޙައްދަށް ބަލާލި ނަމަވެސް ފެންނާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޕީޓީ އިންސްޓަރަކްޓަރުން ބައެއް ދުވަސްދުވަހު ޓްރެކް ދަނޑަށް ފޮނުވައި، މިފަދަ ފަރާތްތަކަށް ކަސްރަތްކުރުމުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ވެސް ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރުގެ ޒަރިއްޔާއިން އެއްބައިވަންތަކަން އިތުރުކުރުމަށް ކުރެވިދާނެ ރަނގަޅު ކަމެކެވެ.
އާދެ، ޤައުމެއްގެ އަމަންއަމާންކަން އޭގެއެންމެ އެދެވޭ ގޮތުގައި ބެލެހެއްޓޭނީ، އެ ޤައުމެއްގެ ދިފާޢީ ބާރު، އާދެ ސިފައިންނާއި އެ ޤައުމެއްގައި ހިމެނޭ “ހުރިހާ” ރައްޔިތުންގެ އެއްބައިވަންތަކަން އޮތް މިންވަރަކުންނެވެ. އަދި ޤައުމެއްގެ ހުރިހާ ފަރުދުންނަކީ ދުޅަހެޔޮ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ތިބޭ ބަޔަކަށް ވުމަކީ އެ ޤައުމެއްގެ ކުރިމަގު އުޖާލާވާނެ ކަމެއް ކަމާމެދު ޝައްކެއް ވެސް ނެތެވެ. އާދެ، ކަސްރަތާއި ކުޅިވަރަކީ ޢާންމުންނާއި ސިފައިންގެ އެއްބައިވަންތަކަން ކުރިއެރުވުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭނެ ވަރަށް މުހިންމު ވަޞީލަތެކެވެ.
